Saglık 2

Bir tercümana mı ihtiyaç duyuyorsunuz?
Karşınızdaki kişinin ne söylediğini anlayıp anlayamayacağınızdan emin olamıyorsanız bir tercüman talep etme hakkınız vardır. Sağlık perso-neli gerekli olduğuna kanaat getirdikleri durumlarda size bir tercüman sağlamaktan sorumludurlar. Bazı durumlarda telefon görüşmesi yolu ile tercüme yapılabilir. Eğer bir tercümana ihtiyaç duyuyorsanız bunu doktorla randevunuzdan önce bildirmelisiniz. Bir tercüman bulmak birkaç gün sürebilir. Tüm tercümanların gizlilik vazifeleri vardır.

Zamanında gelme
Eğer sağlık personeliyle bir randevunuz varsa bu randevuya zamanında gitmeniz önemlidir. Eğer randevuya gidemeyecekseniz ya da geç kalacaksanız bunu bildirmelisiniz. Eğer bunu yapmazsanız randevunuz iptal olur ve tekrar randevu almak zorunda kalırsınız. Kural olarak, kaçırdığınız randevuların da ücretini ödemelisiniz.

Akut hastalık / ciddi yaralanma
Eğer akut bir hastalığınız varsa ya da önceden ciddi bir şekilde yaralanmışsanız bunu kabul merkezine ve / veya yerel hastaneye bildirmelisiniz. Eğer bu ikisini de yapamıyorsanız tedavi edilebilmeniz için birisinden yardım isteyin. Ambulansa ihtiyaç duyarsanız 113’ü arayın.

Doktor İle randevu
Eğer hastaysanız ya da sağlık problemleri yaşıyorsanız bir sağlık yetkilisi ile temasa geçin. Norveç’te herkes düzenli olarak gidebilecekleri bir doktor (Pratis-yen Hekim) seçme hakkına sahiptir. Sığınmacılar da aynı hakka sahiptir. Pratisyen hekiminize gittiğinizde konsültasyon ücretinin bir kısmını ödemelisiniz. Gerekli gördüğü durumlarda hekiminiz sizi bir uzmana yönlendirebilir. Çocuklar belirli bir yaşa kadar bedava sağlık hizmeti hakkına sahiptir.

İlaçla tedavi
Eczaneler her türlü ilacı satmaktadır. Bazı ilaçlar direk ücreti ödenerek alınabilir ancak çoğu ilaç için doktorunuzdan reçete almış olmanız gerekmektedir. Bazı ilaçlar süpermarketlerde satılabilir. Eğer kronik bir hastalık için özel bir ilaca ihtiyacınız varsa hükümet bu ilacın maliyetinin büyük kısmını karşılayacaktır. Doktorunuz bunun için bir ‘mavi reçete’ yazacaktır ve böylelikle ilacın gerçek bedelinin ufak bir kısmını ödeyeceksiniz.
AKLİ SAGLIK
Belirsiz bir geleceğe sahip bir mülteci olmak zor olabilir. Bekleme süresi uzun olabilir. Birçok kişi ümitleri yıkılmış haldedir. Birçok kişi kaybolmuş hissi ve yalnızlık duyar. Mutsuz olmak, iyi uyuyamamak ve sinirli, yorgun olmak veya kendini güvende hissetmemek doğaldır. Bazı kişiler baş ağrısı, acı veya mide bulantısı çeker. »»

Çocukların akli sağlığı
Çocuklar kendilerini anlayacak ve destekleyecek kişilere ihtiyaç duyar. Özellikle savaş görmüş veya tacize uğramış çocuklar zarar görmeye daha açıktır. Aynı durum sevdiklerini kaybetmiş ya da çok yakınlarında ölüm olayları görmüş çocuklar için de geçerlidir. Bu çocuklar genelde yalnız kalmaktan ve karanlıktan korkar veya kendilerine kötü birşeyler olacağını düşündüklerinden tedirgin olurlar. Eğer çocuklarınız acı dolu deneyimler yaşadıysa bunları kabul merkezi personeline ya da bir doktora anlatmanız büyük önem taşır.

Beslenme
Norveç’te alışkın olduklarınızdan farklı yiyecekler yemek zorunda kalacaksınız. Kış aylarında güneş ışığı eksikliğini telafi etmek İçin D vitamini almalısınız. Sağlığınızı muhafaza etmek için sağlıklı ve dengeli beslenmelisiniz. Meyve, sebze, balık, et ve süt ürünleri tüketmek sizin için faydalıdır. Eğer hangi besinlerin sizin için iyi olduğundan emin değilseniz kabul merkezinden tavsiye alın. Özellikle çocuklar İçin doğru besinleri tüketmeleri önemlidir. Bu yüzden çocuğunuzun beslenmesine dikkat edin.

Temizlik ve hijyen
Yaşadığınız yeri temiz tutmanız önemlidir. Bu, enfeksiyon riskini azaltır. Bakteriler mutfak ya da banyo gibi nemli yerlerde üreyebilir. Lavabolar, tuvaletler, duşlar, drenler ve suyun olduğu diğer tüm yerler bu yüzden temiz tutulmalıdır.

Kişisel hijyen
İyi bir kişisel hijyen hastalıkları önlemek için önemlidir. Tuvalete girdiğinizde, yemek hazırlamadan önce ve sonrasında her iki elinizi de sabunla yıkamalısınız.

Diş sağlığı
Dişlerinizin arasında besin artıkları ve bakteriler birikebilir. Diş çürümesini önlemek için dişler diş macunu ve diş fırçası İle günde iki kere temizlenmelidir. Çocukların dişleri de dikkatli bir şekilde temizlenmelidir. Çocuklarınıza dişlerine nasıl bakacaklarını öğretin. Dişçiye gitmek çok pahalıdır.

Cinsel yoldan bulaşan hastalıklar
Cinsel yoldan bulaşan hastalıkların hepsi cinsel ilişki yoluyla geçer. Prezervatifler ve kadınlar için üretilmiş prezervatifler cinsel yoldan bulaşan hastalıkların yayılmasını önleyen gebelik önleyici araçlardır. Birçok süpermarketten ve eczanelerden prezervatif temin edebilirsiniz. Kadınlar için üretilmiş prezervatifler eczanelerde bulunmaktadır. »»

HIV/AIDS
Norveç’e geldiğinizde HIV testinden geçmeniz teklif edilmiştir. HIV, korunmasız cinsel ilişki ve kan nakli yoluyla geçer. Ayrıca anne sütü yoluyla da geçebilir. Prezervatifler sizi HIV’e karşı korur. Birlikte olduğunuz kişinin hastalık taşıyıp taşımadığından emin değilseniz her türlü cinsel ilişki sırasında prezer-vatif kullanın. Diğer insanlarla günlük temaslarınızdan HIV kapmazsınız. Eğer HIV ya da AIDS taşıyorsanız tıbbi yardım talep hakkınız vardır. Daha fazla bilgi almak için kabul merkezi personeline ya da doktorunuza danışın.

Kadınların sünnet edilmesi
Kadınların sünnet edilmesi bazı kültürlerde yaygındır. Norveç’te kadınların sünnet edilmesi katiyen yasaktır. Bu işlem cinsel organın tahribatı ile kişiyi sakat bırakmak ile eşdeğerdir.. Norveç’te cinsel organını tahrip ederek kişiyi sakat bırakmak ya da suç ortaklığı yapmak sekiz yıla kadar hapis cezasını öngörür. Kanun, Norveç’teki herkes için-eylem ülke dışında gerçekleştirilmiş bile olsa geçerlidir. »»

Gebelikten korunma
Tıbbi uzmanlar hamileliği önlemek için size çeşitli önerilerde bulunabilirler. Erkekler için en yaygın yöntem prezervatiftir. Kadınların doğum kontrol hapları, ,iğneleri veya bantları ve sarım gibi seçenekleri vardır. Size ve durumunuza en uygunu için bir tıbbi uzmana danışın.

Kürtaj
Norveç’te gebeliklerinin ilk 12 haftasında kürtaj kararı kadına bırakılmıştır. Bir doktor, rahip, imam ya da başka birinin onayına gerek yoktur. Kadının kocasının, bebeğin babası olsa bile, bu konuda karar hakkı yoktur. Eğer kadın kürtaj yaptırmak istiyorsa bir doktora ya da ebeye başvurmalıdır. Eğer gebeliğin on ikinci haftasından sonra kürtaj isteniyorsa en yakın -hastanedeki pratisyen hekimlerden oluşan bir -kurulun onayı gerekir. Kadının ebesi ya da doktoru başvuru sırasında ona yardım etmekle yükümlüdür.

doğum öncesi bakim
Hamile olmanız durumunda doğum öncesi düzenli kontrole gitmeniz -gerekir. Bir ebe ya da doktora gözükmek ya da bir bebek ve çocuk kliniğinden randevu almak sizin seçiminizdir. Hem ebeler hem de doktorlar bu kontrolleri yapabilecek şekilde eğitilmişlerdir. Eğer dilerseniz randevuya yanınızda biri ile beraber gidebilirsiniz. Eğer gebeliğiniz sırasında komplikasyonlar görülürse doktorunuz ya da ebeniz sizi bir uzmana sevk edebilir