Norvec te oturma iznine sahip oldugunuzda

Sosyal güvenlik olanakları
Sosyal hizmetler sosyal sorunları -çözmeye ya da önlemeye yardımcı olabilir. Sosyal hizmetler aynı zamanda kalacak yeri olmayan kişilere barınacak yer bulmakla da yükümlüdür. Çalışamayan ya da kendi hayatlarını kazanamayan kişiler yerel sosyal güvenlik bürosundan maddi yardım alabilirler. İhtiyaç duyduğunuzda sosyal hizmetlerden yardım istemelisiniz. Yardım isteğiniz reddedildiğinde kararı temyiz hakkınız vardır.

Emekli maaşı
Emeklilik yaşına geldiğinizde, ki bu genelde 67 yaşıdır, devletten bir emekli maaşı almaya başlarsınız. Maaşın miktarı sizin çalışma hayatınız boyunca ne kadar kazandığınıza bağlıdır. 67 yaşını aşmış herkesin asgari emekli maaşı almaya hakkı vardır. Eğer emekli maaşının nasıl hesaplandığına veya emekli olduğunuzda emekli maaşı beklentinize dair daha fazla bilgi edinmek isterseniz yerel sosyal güvenlik ofisine başvurun.

Sakatlık aylığı
Eğer kronik bir hastalık ya da yaralanma sebebi ile çalışamıyorsanız geçici sakatlık aylığı ya da maluliyet maaşı alma hakkına sahip olursunuz. Belirli bir süre zarfı için çalışamazsanız geçici bir yetersizlik aylığı almaya hak kazanabilirsiniz. Maluliyet maaşı bir daha çalışamayacağınız belirlendiği zaman bağlanır.

Hasta çocuk bakım aylığı
Sorumluluğunuz altındaki 12 yaşından küçük bir çocuğa bakmak için işe gidememe durumunuz olursa hasta çocuk bakım aylığı talep etme hakkı elde edersiniz. Hasta çocuk bakım aylığı her çocuk için yıl başına belirli sayıda gün ile sınırlandırılmıştır.

Hastalık aylığı
Eğer hastaysanız ve çalışamıyorsanız kaybettiğiniz maaşı kompanse edecek kadar bir hastalık aylığı almaya hak kazanırsınız. Bu hakkı elde etmek için çalıştığınız yerde en az dört haftadır çalışıyor olmanız gerekir ve çalışmaya başladığınız ilk gün baz alınarak hastalık aylığı almaya hak kazanırsınız. Hastalık aylığı her ayın sonunda ödenir.

Kamu sigortası
Norveç Kamu Sigorta Planı ihtiyaç -duyan insanlara bir takım sosyal güvenlik olanakları sunar. Unutmayın ki haksız yere sosyal güvenlik olanaklarından yararlanmak istemek bir suçtur. Kamu Sigorta Planı çalışamayan ve geçimlerini sağlayamayan kişilere maddi güvenlik sağlar. Sosyal güvenlik olanaklarından faydalanabilmek için bir takım koşulları sağlamanız gerekir. Bu kitapçıkta tüm bunlara değinmeye yetecek kadar yer yok. Yerel sosyal güvenlik ofisiniz size ihtiyaç duyduğunuz bilgiyi sağlayabilir. Yaygın sosyal sigorta olanakları aşağıda sıralanmıştır:

Yangın
Tüm evlerde en azından bir adet yangın alarmı ve yangın söndürücü bulunmalıdır. Yangın söndürücü elektrik sisteminde ya da elektrikli aletlerde çıkan yangınları söndürmekte kullanılır. Elektrik dışı kaynaklı yangınlar ise hava ile teması kesilerek ya da su ile söndürülmelidir.Yangın çıkması durumunda 110’u çevirerek itfaiyeyi aramalısınız.

Sigorta
Hem mallarınızı hem de oturduğunuz mülkü yangın, sel ve hırsızlığa karşı sigortalamalısınız. Sigorta bu durumlarda uğradığınız maddi kaybın büyük bir kısmını karşılar.Sigortanın belli bir ücreti vardır.

Faturalar
Yalnız yaşarken düzenli ödemeniz gereken faturalar olacaktır. Bunlar arasında kira, elektrik, televizyon yayını ve telefon bulunur. Faturalar size posta yoluyla gönderilecektir. Her ay düzenli olarak faturalarınızı ödemelisiniz. Eğer yaşadığınız yerdeki belediye yeni evinize elektrik verilmesi için gerekli işlemleri yapmamışsa bununla sizin uğraşmanız gerekmektedir. »»

Sorumluluk
Eğer kiralık bir yerde kalıyorsanız kaldığınız yerin iç bakımından siz sorumlu olursunuz. Bu durum yerler, duvarlar, tavanlar, sabit ve standart eşyalar ve tüm mobilyalar için geçerlidir. Eğer kaldığınız yeri iyi durumda tutmazsanız kırılan şeylerin parasını ödemek zorunda kalabilirsiniz.

Yeni eviniz
Evinize ya da dairenize taşındığınızda dikkat etmeniz gereken bazı şeyler bulunmaktadır. Eğer evinizi nasıl idare edeceğinize dair şüpheleriniz varsa oturup kötü birşey olmasını beklemektense sormaktan çekinmeyin. Yerel yetkililer sorularınıza cevap verebileceklerdir.

Ailenin tekrar bir araya gelmesi
Oturma izni aldığınızda yakın aile üye-leriniz Norveç’e yanınıza gelmek için başvuru yapabilir. Kendilerine en yakın Norveç elçiliğine, konsolosluğuna ya da ortaelçiliğine başvurmalıdırlar. İzin her seferinde yalnızca bir yıllık verilir. »»

Kişisel kimlik numarası ve vatandaşlık
Oturma izni aldığınız zaman size bir kişisel kimlik numarası verilir. Bu numara Norveç’te sosyal güvenlik ödemelerinde, tıbbi yardımda, eğitimde veya çalışma izni almak için önem taşır. Kimlik numarası size Ulusal Nüfus Dairesi (National Population Register) tarafından verilir.

Eğitim
Norveç’te oturma izni aldığınızda yüksek öğretim veren bir üniversitede eğitim almanıza izin verilir. Yüksek eğitim için bazı şartların yerine geti-rilmesi gerekir. Eğer kendi ülkenizde tanınan niteliklere sahipseniz bunları Norveç hükümet yetkililerinin de tanımasını sağlamalısınız. Daha fazla detay için sığınma evi personeline ya da yetişkin eğitim merkezine danışabilirsiniz.

Tanıtım programı
Oturma izni alan birçok insanın bir tanıtım programında yer alması gerekir. Bu, 18-55 yaşları arasındaki sığınmacı geçmişli tüm yetişkin göçmenlerin katılma hakkı ve görevi olan bir eğitim programıdır. »»

Norveçce öğrenmek
Oturma izni verilen birçok insanın bir Norveçce kursuna katılma hakkı ve görevi vardır. Kalıcı oturma izni veya Norveç vatandaşlığı almak için bu kursu tamamlamanız gerekir. »»

Yeniden yerleşme
Entegrasyon ve Çeşitlilik Kurumu’nun bölgesel ofisi sizin yerleştirileceğiniz bölgeyi belirler. IMDI yerleştirme görüşmenizde belirttiklerinizi dikkate almaya çalışır. . Ancak istekleriniz ile tamamen örtüşen bir bölge bulmak her zaman mümkün değildir. Entegras-yon ve Çeşitlilik Kurumu bir iş için nitelikli olabilme şansınızın olduğu ya da bir tanıtım programına katılarak daha ileri bir eğitim görebileceğiniz bir bölge bulacaktır. Bu konu hakkında bu bölümde yer alan tanıtım programı kısmını dikkatli okuyun. »»

Tekrar yerleşme görüşmesi
Siz ve sığınma kabul merkeziniz oturma izni aldığınıza dair bilgi elinize geçtiğinde yeniden yerleşmenizin görüşüleceği bir toplantı ayarlanacaktır. Bu toplantının amacı gelecekte ne yapacağınızı öğrenmektir. Yerleşmenize uygun bir belediye bulmak büyük önem taşır. Yeniden yerleşme görüşmesi oturma iznini almanızdan sonraki iki hafta içerisinde gerçekleşir. »»

İki seçeneğiniz bulunmaktadır:
1) Yetkililerden herhangi bir yardım almadan kendinize kalacak bir yer bulabilirsiniz. Eğer böyle yaparsanız masraflarınızı kendiniz karşılamanız gerekir. 2) Sığınma kabul merkezi ve Entegrasyon ve Çeşitlilik Kurumu (Directorate of Integration and Diversity-IMDI) ile birlikte kalacak bir yer bulmak için iş birliği yapabilirsiniz. »»

Bu bölümde
barınacak yer bulma ve mevcut eğitim sistemleri fırsatları da dahil olmak üzere Norveç’te oturma izni aldığınızda neler olacağı anlatılmaktadır. Sığınma kabul merkezinde ikamet etme seçeneği siz sığınma başvurunuzun sonuçlanmasını beklerken geçici bir süre için sağlanmıştır. Norveç’te oturma izni aldığınızda sığınma kabul merkezini boşaltmanız gerekmektedir.